Małopolska jest obecnie najszybciej rozwijającym się regionem winiarskim w Polsce. Występuje tu największe zagęszczenie winnic zarówno małych, rodzinnych jaki i dużych, znajdziemy tu również niezwykle ciekawą ofertę enoturystyczną i szereg imprez winiarskich.
Z Krakowa pochodzą najstarsze na naszych ziemiach znaleziska świadczące o imporcie wina w czasach rzymskich, a pierwsze po tej stronie Karpat ślady uprawy winorośli, datowane na połowę X wieku (na zboczach Wawelu). W średniowieczu uprawa winnic w wielu częściach Małopolski nie była niczym nadzwyczajnym; jednym z głównych ośrodków winiarstwa było wtedy opactwo benedyktynów w podkrakowskim Tyńcu, gdzie tradycje uprawy winorośli trwały nieprzerwanie od XI do końca XVIII wieku.
Już w 2. połowie XVI stulecia, a więc wcześniej, niż w innych regionach Polski winiarstwo w Małopolsce zaczęło tracić swoje znaczenie gospodarcze głównie z powodu konkurencji win węgierskich, potem sytuację pogorszyły zawirowania polityczne i zmiany klimatyczne. W latach 80. ubiegłego stulecia powstało parę większych winnic polowych w rejonie Raciechowic i Szczyrzyca - zakłady owocowo-warzywne w Tymbarku zaczęły kontraktować krajowe winogrona do produkcji soków, nie odegrało to jednak większej roli w odrodzeniu małopolskiego winiarstwa – uprawiane tam odmiany nie nadawały się do produkcji wina. Istotniejsze znaczenie miała założona przez Ryszarda Piątka w Zawadzie pod Olkuszem największa w Polsce kolekcję ampelograficzną, liczącą dziś ponad 1000 odmian.
Do końca zeszłego wieku w Małopolsce było zaledwie kilkanaście niewielkich winnic. Rozwój małopolskiego winiarstwa nastąpił w ostatniej dekadzie. Obecnie szacuje się, że w regionie jest ich ponad sto.
Małopolska charakteryzuje się dużą różnorodnością zarówno siedliskową jak i mikroklimatyczną. Uprawie winorośli sprzyja urozmaicona rzeźba terenu – dużo dobrze nasłonecznionych stoków. W niżej położonych rejonach warunki klimatyczne są dość dobre do uprawy winogron, ale w porównaniu z zachodnią Polską sezon wegetacyjny jest krótszy, zimy bardziej surowe, a niebezpieczeństwo przymrozków większe. Najbardziej obiecujące dla produkcji wina obszary znajdują się w północnej i środkowej części województwa Małopolskiego; Kotlina Sądecka, dolina Dunajca, dolina Ropy w rejonie Gorlic i Biecza, czy dolina Raby w okolicach Myślenic.
W winnicach regionu małopolskiego uprawia się dość szeroki wachlarz szczepów i odmian winorośli. Znajdziemy tu zarówno charakterystyczny dla Podkarpacia zestaw hybryd i odpornych mieszańców pochodzenia amerykańskiego jak i odważne eksperymenty ze szlachetnymi szczepami V. vinifera. Zdolni, małopolscy winiarze umieją poradzić sobie zarówno z jednymi jak i z drugimi.
Oferta winiarska i turystyczna Małopolski jest bardzo bogata – od małych, rodzinnych gospodarstw winiarskich nie wprowadzających swoich win na rynek, a jedynie częstujących nimi sowich gości, przez winnice uniwersyteckie (UJ i UR), biodynamiczne uprawy (winnica Wieliczka) po wielkie przedsięwzięcia jak winnica Srebrna Góra.
Zdecydowanym atutem regionu jest położenie największego miasta – Krakowa, z którego praktycznie do każdej winnicy można wybrać się na jednodniową wycieczkę. Jeśli planujemy dłuższy wyjazd i pobyt w winnicach lub ich najbliższej okolicy również bez problemy=u znajdziemy coś dla siebie, bo niemal prawie cały region posiada dość dobre zaplecze turystyczne łącznie z bazą noclegową.
W regionie nie brakuje również różnego rodzaju cyklicznych imprez i wydarzeń związanych z polskim winiarstwem, np.: Tuchovinifest, Tarnowskie Dionizje, Małopolska Jesień Enologiczna, Wieczory z Polskim Winem.
Przydatne linki:
Winnice w regionie
